W tym miejscu znajdują się materiały dydaktyczne z zakresu ekonomii na poziomie ponadgimnazjalnym. Skierowane są one do nauczycieli, którzy chcą zastosować matodę eksperymentalną w nauczaniu ekonomii na swoich lekcjach. Korzystając z materiałów należy podać ich autora (Laboratorium Ekonomii Eksperymentalnej WNE UW). Wykorzystywanie materiałów w celach niezwiązanych z nauczaniem w szkołach ponadgimnazjalnych przez nauczycieli, (m.in. tworzenie programów nauczania na zasadach komercyjnych, bądź szkoleń), jak i udostępnianie ich osobom trzecim wymaga jednak każdorazowej pisemnej zgody autorów (dr Przemysław Kusztelak: pkusztelak@wne.uw.edu.pl).
I. Nauczanie ekonomii przez doświadczenie:
Nie uczmy „suchych” teorii. Opracujmy grę, w której uczestnicy „poczują na własnej skórze” jak działa teoria w praktyce. Dopiero wtedy przedstawmy ją i sprawdźmy, czy sprawdziła się w naszym przypadku.
Schemat modelu nauczania:
- Eksperyment: w symulacji problemu ekonomicznego gracze zmotywowani przez nagrody (punkty zaliczeniowe, gadżety, etc.) podejmują decyzje, które maksymalizują ich wynik. Gracze nie znają teorii, do której bezpośrednio nawiązuje eksperyment.
- Wykład: konfrontacja wyników eksperymentalnych z teorią ekonomii. Poznanie teorii i modeli ekonomicznych odbywa się przez doświadczenie. Uczestnicy eksperymentu rozumieją sam mechanizm ekonomiczny oraz uczą się być krytyczni w stosunku do przedstawionej teorii.
- Dyskusja: uczestnicy wraz z prowadzącym poszukują sytuacji z życia codziennego, w których przedstawione mechanizmy ekonomiczne działają lub zawodzą.
- Ćwiczenia/praktyka: praca polegająca na utrwaleniu wiedzy. W przypadku studentów ekonomii - praca nad formalnymi modelami. W przypadku uczniów szkół ponadgimnazjalnych - wskazanie lektur popularnonaukowych.
- Weryfikacja wiedzy: sprawdzenie skuteczności zastosowanej metody. W przypadku studentów ekonomii – egzaminy. W przypadku uczniów szkół ponadgimnazjalnych - testy sprawdzające zrozumienie pojęć ekonomicznych, jak również grupowe eseje, których celem jest pokazanie działania mechanizmów ekonomicznych na podstawie własnych doświadczeń, a nie przykładów książkowych.
II. Warsztaty:
1. Równowaga rynkowa
Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z zagadnieniem ekonomii eksperymentalnej na przykładzie eksperymentu ilustrującego działanie niewidzialnej ręki rynku (prawo popytu i podaży). Lekcja odbywa się w postaci warsztatów opartych o interakcję z uczestnikami. Gracze w grupach rywalizują między sobą w celu maksymalizacji zysku ze sprzedaży/kupna danego dobra. Po części eksperymentalnej, następuje część teoretyczna gdzie graczom zostają wyjaśnione mechanizmy, których funkcjonowanie opisuje eksperyment. Część teoretyczna oparta jest o rzeczywiste przykłady, których tematykę oraz poziom trudności można dopasować do potrzeb grupy. Dlatego też eksperyment ten, może być przeprowadzany dla grup w różnym wieku, poczynając od klasy pierwszej liceum (konieczne umiejętności obliczeniowe, dobrze gdyby grupa rozumiała pojęcie funkcji liniowej).
2. Rynek pracy
Celem zajęć jest przedstawienie uczestnikom perspektyw związanych z zatrudnieniem i wysokością płac w zależności od poziomu i profilu wykształcenia. Lekcja odbywa się w postaci warsztatów opartych o interakcję z uczestnikami. Wszystkie zagadnienia prezentowane są w postaci quizu. Gracze w grupach rywalizują między sobą w celu zdobycia jak największej liczby punktów, które przyznawane są za poprawne odpowiedzi. Po każdej części konkursowej, następuje omówienie prezentowanych zagadnień. Warsztat składa się z czterech części. W części pierwszej przedstawiane są m.in. dane odnośnie: struktury wykształcenia Polaków, liczby osób podejmujących studia wyższe, liczby i struktury uczelni wyższych, stopy bezrobocia, jak również poziomu wynagrodzeń. W części drugiej omawiana jest sytuacja osób podejmujących wyższe studia względem grup kierunków, w kontekście: liczby studentów, stopy bezrobocia w okresie bezpośrednio po ukończeniu studiów oraz oczekiwanego wynagrodzenia. W trzeciej części, zwraca się uwagę uczestników na jakość wykształcenia oraz kompetencje, które są najczęściej poszukiwane przez pracodawców. W ostatniej części, opisane zostały możliwości pracy po ukończeniu studiów ekonomicznych: wymienione zostały wybrane zawody, wyjaśniono czym zajmują się pracownicy na danych stanowiskach i jakie wynagrodzenia przeciętnie uzyskują. Omówiony został także rozkład wynagrodzeń pracowników z wyższym wykształceniem ekonomicznym.
